Meme kanserinin geçmişe göre günümüzde görülme oranı artıyor. Gelişmiş batı ülkelerinde 50 yıl önce her 20 kadından birinde saptanan meme kanseri, günümüzde her 8 kadından birine düşmüş durumda. Ülkemizde ise bu oran, 12 kadından biri.
Meme Kanseri Nedir?
Meme kanseri, meme dokusunu oluşturan hücre gruplarından birinin değişime uğraması ve kontrolsüz olarak çoğalması nedeniyle oluşan tümör sonucu ortaya çıkan bir hastalık. Kanserli doku, önce yakın çevresine sonra, memeye yakın lenf bezlerine yayılıyor. Zamanında tanı konulup tedavi edilmeyen hastalarda kanser diğer organlara yayılarak tedavisi olanaksız evreye geçiyor.
Hastalığın gerçek nedeni henüz, net olarak bilinmiyor. Meme kanseri tespit edilen kadınların üçte ikisi, bilinen risk faktörlerinin hiçbirini taşımadıkları halde bu hastalığa yakalanıyor.
Son 50 yılda dünyada meme kanserinin görülme sıklığı iki mislinden fazla arttı. Sosyo-ekonomik açıdan gelişmiş Batı ülkelerinde 50 yıl önce her 20 kadından birinde görülmekteyken günümüzde her 8 kadından biri bu hastalığa yakalanıyor. Ülkemizde de gelişmiş Batı ülkelerinde olduğu gibi son yıllarda yükselişini sürdürüyor. Sağlık Bakanlığı ve üniversitelerin verileri birlikte değerlendirildiğinde, Türkiye’de her 12 kadından birinin hayatının bir döneminde meme kanseri olduğu ortaya çıkıyor.
Meme Kanserinden Korunma Yolları
- Sigara ve alkol gibi kanser yapıcı maddelerden uzak durmak,
- Sağlıklı beslenmek ve düzenli spor yapmak,
- İdeal kilonuzu korumaya özen göstermek,
- Bebek sahibi olan anneler için ilk 6 ay emzirmek,
- Çok geç yaşta anne olmamak,
- Hormon ilaçlarının kullanımına dikkat etmek.
Meme Kanseri Belirtileri Nelerdir?
- Memede elle hissedilen bir sertlik veya kitle,
- İki meme arasında son dönemde ortaya çıkan asimetri,
- Meme başında veya meme cildinde içe doğru çekinti,
- Memede kızarıklık, yara, egzama, kabuklanma, çatlama,
- Meme cildinde portakal kabuğuna benzer görünüm,
- Meme başında şekil veya yön değişikliği,
- Memede olağan dışı şişlik veya boyut artışı,
- Adet dönemlerinde memede rastlanabilenden farklı karakterde ağrı,
- Meme başından akıntı; özellikle pembe, kırmızı renkte,
- Koltuk altında sertlik, şişlik veya kitle.
Meme Kanseri Risk Faktörleri
- Kadın olmak,
- 50-70 yaş arasında ve menopoz sonrası dönemde olmak,
- Ailesinde (anne veya baba tarafında) meme kanserine yakalanmış akrabaları olmak, (Akrabalık derecesi ne kadar yakın ve meme kanserli akraba sayısı ne kadar fazlaysa risk o kadar yükselir).
- Daha önce meme kanserine yakalanmış olmak,
- Adet başlama yaşının erken, menopoz yaşının geç olması,
- Hiç doğum yapmamış olmak,
- İlk doğumunu 30 yaşından sonra yapmak,
- Doğum yapmış fakat bebeğini emzirmemiş olmak,
- Uzun süreli hormon tedavisi almak,
- Modern şehir yaşamı ortamında yaşamak,
- Şişmanlık; özellikle menopoz sonrası fazla kilo almak ve doymuş yağlardan zengin gıdaları fazla miktarda tüketmek,
- Fiziksel aktivite azlığı. Bu etkenler meme kanseri gelişmesi ihtimalini artırmakla birlikte, meme kanserine yakalanan kadınların yarısından çoğu bilinen risk faktörleri taşımayan kadınlar.
Meme Kanseri Tanı Yöntemleri
Kendi kendini muayene etme: Meme kanserlerinin yüzde 70’ini hastalar kendi memelerini incelerken veya muayene ederken buluyorlar. Bu yüzden 20 yaşından sonra kadınlar; ayda bir kez, adet bitimi sonrası dönemde tercihen ayna karşısında kendi memelerini gözlemlemeli ve elleriyle memelerini ve koltuk altlarını yoklamalılar. Herhangi bir değişiklik fark ettiklerinde ise, en kısa sürede doktora başvurmalılar.
Doktor muayenesi: Memeleriyle ilgili hiçbir şikayeti olmasa da her kadının 20-40 yaş arası 3 yılda bir, 40 yaşından sonra ise yılda bir kez klinik meme muayenesi için meme konusunda deneyimli bir genel cerraha muayene olması gerekiyor.
Görüntüleme yöntemleri: Meme görüntülemesi, meme kanserini mümkün olan en erken evrede saptamayı amaçlıyor. Teknolojik gelişmelere ve özellikle tarama mamografisinin yaygın olarak kullanımına paralel olarak, elle hissedilmediği halde görüntüleme yöntemleri ile saptanabilen meme kanseri olgularında belirgin artış görülüyor.